Op een koude winteravond in de jaren zestig stond een jonge vrouw in Amsterdam aan de hoek van de Leidseplein, een lichte jas om, een sigaret tussen haar vingers. Ze wachtte niet op een vriend. Ze wachtte op een klant. Dat was de tijd waarin callgirls in Nederland nog geen professionele dienstverleners waren, maar vrouwen die zichzelf probeerden te redden in een wereld die hen weinig keus liet. De geschiedenis van callgirls in Nederland is geen verhaal over glamour of luxe, maar over overleving, verandering en de langzame weg naar erkenning.
Het begin: Prostitutie als noodzaak
De eerste sporen van callgirls in Nederland gaan terug tot de 19e eeuw, maar het waren meestal vrouwen die in armoede leefden en geen andere manier zagen om te overleven. In steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag was prostitutie een verborgen maar wijdverbreid fenomeen. Er waren geen telefoons, geen internet, geen advertenties. Vrouwen werkten op straat, in hokjes achter de grachten of in kleine kamertjes die ze zelf hadden ingericht. Ze kregen geen contracten, geen zorg, geen bescherming. Als ze ziek werden, gingen ze naar de kliniek van de gemeente - als ze daar toegang toe hadden.
De Tweede Wereldoorlog veranderde alles. Tijdens de bezetting werkten veel Nederlandse vrouwen als callgirls voor Duitse soldaten. Na de oorlog werden ze beschouwd als traitors - en soms zelfs gearresteerd. Terwijl mannen die met Duitsers hadden samengewerkt vaak ongestraft bleven, werden vrouwen gestigmatiseerd. De schaamte was groot. De wet was streng. Maar de behoefte bleef.
De jaren zeventig en tachtig: De opkomst van de salon
In de jaren zeventig begon er een verschuiving. De seksuele revolutie, de opkomst van de vrouwelijke emancipatie en de groeiende economische onafhankelijkheid van vrouwen veranderden de dynamiek. Callgirls begonnen niet langer alleen op straat te werken. Ze verhuisden naar appartementen, kleine salonnen, en soms zelfs luxe huizen in de Jordaan of de Vondelstraat. Ze gebruikten telefoonlijsten, advertenties in kranten als De Volkskrant of Het Parool, en later in de jaren tachtig in erotische tijdschriften als Playboy en Libido.
De term "callgirl" werd populair - een woord dat suggereerde dat het om een professionele, geïnformeerde, zelfstandige vrouw ging. Niet om een "prostituee" die op straat stond, maar om iemand die een dienst verleende, met een afspraak, een tarief en grenzen. Sommige vrouwen hadden een middelbare schoolafstudering, spraken meerdere talen, en hadden een klantbasis die bestond uit zakenmensen, diplomaten en kunstenaars. Ze werkten niet uit wanhoop, maar uit keuze - of ten minste: uit een keuze tussen slechte opties.
De Nederlandse overheid begon langzaam te begrijpen dat criminalisering niets veranderde. In 1988 werd de prostitutie gelegaliseerd, maar alleen als een "bedrijf". Dat betekende: je moest een vergunning hebben, je moest je registreren, je moest belasting betalen. De callgirl moest nu een ondernemer zijn. Dat was een grote stap - maar ook een last. Veel vrouwen weigerden zich te registreren. Ze vreesden de stigma, de controle, de politie. En toch: de legalisatie opende de deur naar veiliger werkomstandigheden.
De jaren negentig tot 2000: De bloei van de escortdiensten
Met de komst van de internetrevolutie veranderde alles weer. In 1997 stond de eerste website online: Escort.nl. Niet als een site voor straatprostitutie, maar als een gids voor professionele escortdiensten. Klanten konden filteren op leeftijd, taal, locatie, prijs. Callgirls konden hun profiel beheren, foto’s uploaden, en afspraken online maken. De transactie werd discreet, veilig en efficiënt.
De markt explodeerde. In 2002 telde Nederland meer dan 5.000 geregistreerde escortdiensten. Veel van deze bedrijven werden beheerd door vrouwen zelf - soms met een team van assistenten, boekhouders en communicatieverantwoordelijken. Het was geen straatwerk meer. Het was een service-industrie, met klanttevredenheid, feedback, en herhaalde klanten. Sommige callgirls verdienden meer dan 5.000 euro per maand - meer dan een lerares of een verpleegkundige.
Maar er was een prijs. De concurrentie werd heftig. De druk om er jong, mooi, en perfect uit te zien groeide. De sociale media, met Instagram en later OnlyFans, maakten het mogelijk om je eigen merk te bouwen - maar ook om te worden vergeleken, beoordeeld, en beoordeeld. De grens tussen callgirl en influencer begon te vervagen.
De huidige situatie: Legaal, maar niet geaccepteerd
Op dit moment, in 2025, is prostitutie in Nederland legaal - maar nog steeds niet volledig geaccepteerd. Callgirls werken vaak zelfstandig, via platforms zoals Escort.nl, Callgirl.nl, of via privénetwerken. Ze hebben een bankrekening, een btw-nummer, en een verzekering. Ze mogen in een gespecificeerde "rode wijk" werken, maar veel kiezen voor thuiswerk - veiliger, privé, minder controle.
De overheid heeft sinds 2013 strengere regels ingevoerd: geen minderjarigen, geen mensenhandel, geen verplichte testen op seksuele ziekten (want dat is een inbreuk op lichamelijke integriteit). De focus ligt nu op vrijwillige gezondheidscontroles en preventie van uitbuiting. Er zijn organisaties als De Rode Draad die callgirls ondersteunen met juridische hulp, psychologische begeleiding, en advies over belastingen.
Maar de stigma blijft. Een callgirl kan nog steeds geen hypotheek krijgen als ze haar inkomen niet kan bewijzen. Ze wordt vaak niet genoemd in familieverhalen. Als ze een kind krijgt, wordt haar beroep soms gebruikt om haar als moeder te betwisten. De wet zegt: je mag dit doen. De samenleving zegt: doe het maar niet openlijk.
De veranderingen in de klant
De klant van vandaag is niet meer de man in het pak die een geheim afspraakje wil. Het is een 32-jarige leraar die eenzaam is na een scheiding. Een 45-jarige vrouw die een vrouwelijke escort wil voor een gevoel van verbinding. Een 22-jarige student die zijn eerste ervaring wil hebben zonder oordeel. De seksuele normen zijn veranderd. De behoefte aan intimiteit, niet alleen seks, is groter dan ooit.
Callgirls zijn nu vaak ook luisteraars, therapeuten, vriendinnen. Ze geven troost, advies, of gewoon een warme omhelzing. Ze worden gevraagd om mee te eten, naar een museum te gaan, of een film te kijken. De dienst is niet langer alleen fysiek - het is emotioneel. En dat maakt het complexer, menselijker, en soms gevaarlijker.
Wat blijft van de geschiedenis?
De callgirl van 1960 en de callgirl van 2025 hebben weinig gemeen - behalve één ding: ze zijn allebei vrouwen die een keuze maken in een wereld die hen niet altijd wil zien. De straten zijn stil geworden, de salonnen zijn digitale platforms geworden, de klanten zijn veranderd, en de wet is veranderd. Maar de kern is hetzelfde: een vrouw die haar lichaam, haar tijd, en haar aanwezigheid aanbiedt - en daarvoor betaald wordt.
De geschiedenis van callgirls in Nederland is geen geschiedenis van schaamte, maar van weerbaarheid. Ze zijn niet gevraagd geweest om te worden erkend. Ze hebben het zichzelf afgepakt. En dat is misschien wel de sterkste vorm van vrijheid.
De toekomst: Zelfbeschikking of commercialisering?
De komende jaren zullen de uitdagingen veranderen. Kunnen callgirls een pensioen opbouwen? Kunnen ze een bankrekening openen zonder dat hun beroep hun kredietwaardigheid verpest? Kunnen ze hun werk beschermen tegen deepfakes, stalkers, en online bedreigingen?
Er zijn al initiatieven om callgirls toegang te geven tot een eigen pensioenfonds, of om hun diensten als legale beroepen te erkennen in de arbeidsmarkt. De EU onderzoekt momenteel of prostitutie als een "vrij beroep" kan worden geclassificeerd - zoals journalistiek of kunstenaarschap. Als dat gebeurt, zou het een historische stap zijn.
Maar de grootste uitdaging is niet de wet. Het is de mentaliteit. Zolang callgirls worden gezien als iets wat "niet serieus" is, zolang hun werk wordt verlaagd tot een seksuele dienst en niet als een menselijke interactie, zolang de samenleving hen nog steeds ziet als "de andere" - dan is de vrijheid die ze hebben, onvolledig.
De geschiedenis van callgirls in Nederland is geen verhaal over prostitutie. Het is een verhaal over vrouwen die een plek hebben gemaakt in een wereld die ze niet had willen hebben - en die er nu, met moed en klare ogen, in blijven.
Wanneer werd prostitutie in Nederland legaal?
Prostitutie werd in Nederland formeel gelegaliseerd in 1988, toen de wet werd aangepast om prostitutie te erkennen als een legaal bedrijf. Vrouwen moesten zich registreren, een vergunning aanvragen, en belasting betalen. Dit betekende dat ze nu onder de wet konden werken, maar ook onder controle stonden. De legalisatie was geen vrijheid, maar een overgang van verborgen naar gereguleerd.
Waar werken callgirls vandaag de dag in Nederland?
De meeste callgirls in Nederland werken vandaag vanuit huis of in kleine, privé appartementen - vaak in steden als Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag. Ze gebruiken online platforms zoals Escort.nl of Callgirl.nl om afspraken te maken. Sommige werken in gecontroleerde zones, zoals de Roode Hoed in Amsterdam, maar dat is zeldzaam geworden. De meeste kiezen voor privacy en veiligheid boven openbaarheid.
Is het veilig om een callgirl te huren in Nederland?
Voor de klant is het meestal veilig - als hij of zij een geregistreerde dienst gebruikt en de afspraak via een betrouwbare website maakt. De meeste callgirls werken met voorwaarden: identiteitscontrole, betaling vooraf, geen alcohol of drugs. Voor de callgirl is het risico groter: online bedreigingen, stalkers, en sociale stigma zijn de grootste gevaren. Veel werken met een begeleider of een netwerk voor veiligheid.
Waarom werken vrouwen als callgirl in Nederland?
De redenen zijn divers. Sommige werken omdat ze meer verdienen dan in een normale baan, anderen omdat ze flexibiliteit willen, of omdat ze eenzaam zijn en menselijke verbinding zoeken. Veel zijn zelfstandig, goed opgeleid, en hebben een professionele benadering. Het is zelden een kwestie van wanhoop - het is vaak een bewuste keuze binnen een systeem dat nog steeds weinig alternatieven biedt voor vrouwen die geen traditionele baan willen of kunnen.
Wat is het verschil tussen een callgirl en een escort?
In Nederland wordt de term "escort" vaak gebruikt als een meer professionele, minder stigmatiserende term dan "callgirl". Technisch gezien zijn ze hetzelfde: een vrouw die tegen betaling tijd en aanwezigheid aanbiedt. Maar een escort wordt vaak gezien als iemand die ook gezelschap biedt - bij een diner, een concert, of een reis - terwijl een callgirl vaak direct op seks gericht is. De grens is vaak vager dan de woorden suggereren.