In de jaren ’70 was het rood licht district in Amsterdam een plek waar vrouwen uit de hele wereld kwamen om te werken. Ze stonden in de ramen, trokken mannen aan met een glimlach en een gebaar. Het was geen romantiek, geen avontuur - het was werk. En het was legaal, maar onzichtbaar, ongezien, en vaak onbegrepen. Vandaag de dag is er weinig gemeen met die tijd. De escort in Nederland is geen vrouw meer die in een raam staat. Ze is een zelfstandige, vaak hoogopgeleid, met een eigen merk, een website, en een klantbase die bereid is te betalen voor tijd, aandacht en discretie. Hoe is dat veranderd? En wat zegt dat over Nederlandse maatschappij?
Het begin: Prostitutie als noodzaak
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog was prostitutie in Nederland geen keuze, maar een overlevingsstrategie. Vrouwen uit Oost-Europa, de Cariben en Zuid-Amerika kwamen naar Nederland met de belofte van een beter leven. Veel van hen eindigden in de ramen van de Red-Light District. De overheid keek weg. Politie en gemeenten hadden geen duidelijke regels, dus werd het een soort gedoogbeleid. Er waren geen testen, geen veiligheid, geen rechten. De vrouwen werkten 12 tot 16 uur per dag, vaak onder dwang. De meeste kregen geen contract, geen inkomen, geen toegang tot bankrekeningen. Ze waren zichtbaar, maar niet erkend.De eerste echte verandering kwam in 1988, toen de Nederlandse regering besloot om prostitutie te legaliseren. Niet om het te promoten, maar om het te controleren. De wet van 1988 maakte het mogelijk om een vergunning te krijgen voor een prostitutiebedrijf. Dat betekende dat vrouwen nu een wettelijke status kregen - als ze zich registreerden. Maar veel weigerden. Ze vreesden voor de overheid, voor de politie, voor de stigmatisering. De meeste bleven in de schaduw.
De opkomst van de escort: Van straat naar salon
In de jaren ’90 en 2000 begon iets anders te gebeuren. Een nieuwe generatie vrouwen, vaak met een opleiding, een goede Engels, en een gevoel voor branding, begon een andere vorm van prostitutie te ontwikkelen. Ze noemden zichzelf niet meer ‘prostituees’, maar ‘escorts’. Ze werkten niet in ramen, maar in appartementen, hotels, of bij de klant thuis. Ze hadden websites met professionele foto’s, beschrijvingen van hun diensten, en prijzen die duidelijk stonden. Sommigen verkozen alleen ‘companion services’ - het betekende: gezelschap, gesprek, diner, een avondje uit. Seks was vaak een optie, maar niet de enige.Deze vrouwen waren anders. Ze hadden bankrekeningen. Ze betaalden belasting. Ze hadden verzekeringen. Ze gebruikten LinkedIn om netwerken op te bouwen. Ze spraken over ‘zelfontwikkeling’ en ‘grenzen stellen’. Een escort uit Utrecht, die we hier ‘Sophie’ noemen, vertelde in een interview in 2021: ‘Ik geef geen seks. Ik geef tijd. En die tijd is duur. Mijn klant wil niet alleen lichamelijk contact. Hij wil iemand die hem begrijpt, die hem niet oordeelt, die hem niet uitbuit.’
De markt veranderde. Klanten wilden geen onbekende vrouw in een raam. Ze wilden een ervaren partner, een persoon met intelligentie, cultuur, en charme. En ze waren bereid te betalen - vaak €300 tot €800 per uur. Dat was geen kleine som. Dat was een professionele dienstverlening.
De rol van technologie
De opkomst van het internet was de grootste versneller. Voordat er websites waren, moest je via een makelaar of een telefoonlijn een escort vinden. Nu kun je binnen 30 seconden een profiel bekijken, een bericht sturen, en een afspraak maken. Platforms zoals Escort.nl, Companion.nl en andere niche-sites gaven escorts volledige controle over hun marketing. Ze konden hun eigen prijs bepalen, hun eigen schema opstellen, hun eigen beeld vormen.En het werkte. In 2023 telde Nederland ruim 12.000 actieve escorts, volgens een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is een stijging van 40% sinds 2015. De meeste werken zelfstandig. Slechts 12% werkt via een bureau. Dat betekent dat de meeste escorts geen ‘meisje’ zijn die wordt uitgebuit - ze zijn ondernemers. Ze hebben een business model, een klantenservice, en een marketingstrategie.
De technologie veranderde ook de manier waarop ze veiligheid creëren. Velen gebruiken apps om klanten te verifiëren. Ze vragen vooraf een identiteitskaart, een adres, een referentie. Ze delen hun locatie met een vriend. Ze hebben een noodgevalknop. Ze hebben een checklist: ‘Geen alcohol, geen drugs, geen geweld, geen onverwachte acties.’
De high-class escort: Een nieuw normaal
De term ‘high-class escort’ is geen marketingtruc. Het is een werkelijkheid. Deze vrouwen werken vaak in de top van de markt. Ze hebben een diploma in psychologie, kunstgeschiedenis, of internationale betrekkingen. Ze spreken drie talen. Ze hebben een eigen stijl, een eigen cultuur. Ze bezoeken kunsttentoonstellingen, opera’s, en boekenavonden met hun klanten. Ze worden uitgenodigd voor gala’s, privéfeesten, en zakelijke reizen.De klant is vaak een CEO, een artiest, een diplomaat, of een oudere man die zich alleen voelt. Het gaat niet om seks. Het gaat om verbinding. In een wereld waar mensen steeds meer geïsoleerd zijn, biedt een escort iets wat weinig anderen kunnen geven: aandacht zonder voorwaarden.
De Nederlandse overheid heeft dit lang genegeerd. Maar in 2024 verscheen een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) waarin stond: ‘De high-class escort is geen uitbuitingsobject, maar een professionele dienstverlener die aan een groeiende maatschappelijke behoefte voldoet.’
De stigmatisering blijft
Hoewel de markt veranderde, blijft de stigma. Veel escorts worden nog steeds gezien als ‘verloren vrouwen’ of ‘moraal slecht’. Ze worden niet uitgenodigd voor familiefeesten. Ze worden niet genoemd in de krant zonder een negatieve ondertoon. Een escort uit Den Haag, die we ‘Linda’ noemen, vertelde: ‘Mijn moeder weet dat ik escort ben. Ze zegt: “Ik ben trots op je, maar zeg het nooit tegen je oom.”’De media speelt hier een slechte rol. De meeste artikelen over escorts focussen op misdaad, drugs, of dwang. Zelden op het succes, de zelfstandigheid, of de keuze. Er is een enorme kloof tussen de werkelijkheid en de vertelling.
En dan zijn er nog de regels. Hoewel prostitutie legaal is, zijn veel aspecten nog verboden. Het is bijvoorbeeld verboden om een escortdienst te adverteren op Google of Facebook. Het is verboden om een website te hebben die ‘seksuele diensten’ belooft. Dus escorts gebruiken cryptische taal: ‘companion’, ‘evening out’, ‘time together’. Ze vermijden woorden als ‘sex’, ‘escort’, of ‘prostitute’. Ze werken in de grijze zone - niet illegaal, maar niet volledig toegestaan.
De toekomst: Professionalisering of verdringing?
Wat komt er nu? De trend duidt op professionalisering. Jonge vrouwen studeren ‘Sexual Health & Human Relations’ aan de Universiteit van Amsterdam. Er zijn workshops over contracten, belasting, en boundaries. Er zijn netwerken voor escorts die elkaar helpen met juridische adviezen. Er is zelfs een vereniging: ‘Nederlandse Vereniging van Professionele Escorts’ (NVPE), opgericht in 2022.Maar er is ook een dreiging: AI en deepfake-technologie. In 2025 zijn er al platforms waar je een virtuele escort kunt boeken - een AI-gebaseerd gesprekspartner die 24/7 beschikbaar is, voor €5 per uur. Dat is een bedreiging voor de echte escorts. Ze kunnen niet concurreren met een prijs van €5. Maar ze kunnen concurreren met menselijk contact, empathie, en aanwezigheid.
De echte escort van morgen is niet degene die het goedkoopst is. Ze is degene die het meest menselijk is.
Wat betekent dit voor Nederland?
De evolutie van de escort in Nederland is geen kwestie van seksualiteit. Het is een kwestie van arbeid, vrijheid, en waardigheid. Het is een spiegel van hoe Nederland omgaat met vrouwen, met keuze, en met taboes. We accepteren dat een vrouw een baan heeft als dokter, advocaat, of ingenieur. Maar als ze kiest voor een baan die lichamelijk is, dan wordt ze nog steeds veroordeeld.Misschien is het tijd om te begrijpen: een escort is geen uitbuiting. Ze is een vrouw die een keuze maakt. En als we haar keuze respecteren, dan respecteren we ook haar menselijkheid.
Is het legaal om een escort te huren in Nederland?
Ja, het is legaal om een escort te huren in Nederland, zolang de escort zelfstandig werkt en geen dwang of uitbuiting plaatsvindt. Prostitutie is sinds 1988 legaal, maar reclame voor seksuele diensten is beperkt. Klanten mogen geen contact zoeken via openbare platforms zoals Facebook of Google. De escort moet wel een eigen bedrijfsnummer hebben, belasting betalen, en zich aan de wetten houden.
Waarom werken veel escorts zelfstandig en niet via een bureau?
Veel escorts kiezen voor zelfstandigheid omdat ze meer controle willen over hun werk. Bij een bureau krijgen ze vaak slechts 30-50% van de opbrengst, en moeten ze strikte regels volgen. Als zelfstandige bepalen ze hun eigen prijs, werktijden, klanten, en grenzen. Ze kunnen ook hun eigen merk bouwen, wat hogere inkomsten oplevert. Bovendien voelen veel escorts zich veiliger als ze zelf de communicatie en afspraken beheren.
Wat is het verschil tussen een escort en een prostituee?
Het verschil zit vooral in de perceptie en de dienstverlening. Een prostituee werkt vaak in een raam of bordello en biedt vooral seksuele diensten aan. Een escort werkt vaak zelfstandig, biedt gezelschap, diner, en gesprek, en seks is vaak slechts een optie. De escort presenteert zich als een professionele dienstverlener, met een focus op discretie, kwaliteit en klanttevredenheid. De term ‘escort’ wordt vaak gebruikt om de stigmatisering te verminderen en de werkzaamheden te professionaliseren.
Hoeveel verdient een high-class escort in Nederland?
Een high-class escort in Nederland verdient gemiddeld tussen €300 en €800 per uur, afhankelijk van locatie, ervaring en reputatie. In Amsterdam en Den Haag zijn de tarieven het hoogst. Sommige escorts werken 2-3 keer per week en verdienen zo tussen de €10.000 en €25.000 per maand. Dit zijn netto inkomsten, na belastingen en kosten. De meeste hebben geen vast inkomen, maar werken op basis van afspraken.
Waarom zijn er zoveel buitenlandse escorts in Nederland?
Nederland heeft een relatief open en tolerant beleid ten opzichte van prostitutie, wat het aantrekkelijk maakt voor vrouwen uit landen met minder economische kansen, zoals Roemenië, Polen, Oekraïne en Filipijnen. Veel van hen hebben een goede opleiding en spreken goed Engels of Nederlands. Ze zien Nederland als een plek waar ze veilig kunnen werken, zelfstandig kunnen zijn, en geld kunnen verdienen om hun familie te ondersteunen. Ze komen niet om te worden uitgebuit - ze komen om te werken.